Elvis Presley: Nog een keer knalde The King

Elvis Presley liet op 14 januari 1973 in het Honolulu Entertainment Centre in Hawaii nog een keer zien waar hij zijn legendarische status aan verdiend had. Het optreden werd internationaal uitgezonden via satelliet – revolutionair voor die tijd. De spectaculaire registratie van het concert was eerst te zien in Azië en Australië, later in Europa en Noord-Amerika. Het leverde daarnaast een liveplaat op waarmee Elvis Presley de eerste plaats van de Amerikaanse albumlijst haalde. Aloha From Hawaii Via Satellite komt nu, een halve eeuw later, opnieuw uit in diverse configuraties.

Er is veel gespeculeerd over de reden waarom Elvis Presley nooit buiten Noord-Amerika optrad. Had het te maken met de schimmige situatie rond de nationaliteit van zijn manager Colonel Parker? Later werd bekend dat zijn wieg in Breda had gestaan en hij nooit Amerikaans staatsburger was geworden. Na een internationale tournee van zijn oogappel kon dat bij zijn terugkeer in Amerika wel eens problemen opleveren bij de douane. Of was de thuismarkt simpelweg zo groot dat het helemaal niet nodig was om de blik op het buitenland te richten? We zullen het vermoedelijk nooit echt weten.

Exotische locatie

Feit was wel dat Colonel Parker vanuit Europa en Azië regelmatig veel geld geboden kreeg voor een speciaal optreden van Elvis Presley. De belangstelling was vooral zo groot omdat de zanger sinds de tv-special Elvis, ook wel de ’68 Comeback Special, weer helemaal hot was. Alle aanbiedingen werden echter consequent afgeslagen. De internationale aandacht die een bezoek van president Nixon in 1972 aan China opleverde, bracht de manager op het idee voor een internationaal optreden, uit te zenden via een satelliet. Elvis Presley zou zo in alle uithoeken van de wereld te zien zijn, zonder dat ze er de grens voor over hoefden.

Zo gebeurde het ook. Er werd een lucratieve deal gesloten met mediagigant NBC, dat destijds ook de ’68 Comeback Special had uitgezonden. Voor het optreden werd 14 januari 1973 geprikt. De locatie: het Honolulu International Center op Hawaii. Zo’n exotische locatie leverde immers altijd leuke plaatjes op. Niets werd aan het toeval overgelaten. In Los Angeles werd een speciaal podium gebouwd waarop ook de eerste repetities plaatsvonden, waarna het gevaarte naar Hawaii verscheept werd. De zanger liet zijn vaste couturier Bill Belew een oogverblindend wit pak aanmeten. Om nog beter voor de dag te komen zette de zanger zich op een dieet van vermageringspillen en muizenhapjes. De regie was in de ervaren handen van Marty Pasetta, die eerder Amerikaanse award- en tv-shows in goede banen had geleid.

Ouderwets rocken

Het werkte. De zanger die het internationale publiek in januari 1973 te zien kreeg oogde afgetraind en – vooral – geïnspireerd. Hij werd begeleid door de top-band die hem al jaren bijstond tijdens de tournees en de residenties in Las Vegas, met o.a. gitarist James Burton, bassist Jerry Scheff, drummer Ronnie Tutt, pianist Glen D. Hardin, het achtergrondkoortje The Sweet Inspirations en het orkest van Joe Guercio. De ster van de avond was toch vooral Elvis Presley zelf. Nadat hij aangekondigd was met de bombastische orkestklanken van Straus’ Also Sprach Zarathustra liet Elvis Presley met een vlammende versie van See See Rider zien nog altijd ouderwets te kunnen rocken. Het was het startschot van een spectaculair optreden waarin Elvis Presley zijn enorme veelzijdigheid liet zien. Hij overtuigde met oud werk als Hound Dog, Blue Suede Shoes en Chuck Berry’s Johnny B. Goode. Zijn countryroots werden bezocht met Jim Reeves’ Welcome To My World en Hank Williams’ I’m So Lonesome i Could Cry. Hij zette echter ook actueler werk als Something van the Beatles en Steamroller Blues van James Taylor naar zijn hand. De zanger gaf zich helemaal in Suspicious Minds en de patriottistische bombast van An America Trilogy. Het waren echter de ballads waar de zanger zijn diepste emoties in kwijt kon, zoals What Now My Love en Can’t Help Falling In Love. Maar het belangrijkste was: Elvis was havin’ fun on stage.

5 keer platina

Het optreden werd een enorm succes. Het werd live – inderdaad via Satelliet – in Azië en Australië uitgezonden, waar het optreden heel wat kijkcijferrecords deed sneuvelen. In de weken die volgden werden was het concert ook in de huiskamers van 22 Europese landen te zien. Opvallend genoeg was pas op 4 april Amerika aan de beurt; 14 januari was als optie afgevallen omdat de ganse natie aan de buis gekluisterd was vanwege Super Bowl. Dat niemand daar eerder aan had gedacht. Uiteindelijk maakte het niets uit. De recensies in gerespecteerde media als Billboard, de Los Angeles Times, de Boston Globe en de New York Daily News waren unaniem positief. Er was lof voor de productie, de band en de bevlogen performance van Elvis Presley zelf.

De platenmaatschappij schakelde bliksemsnel. Al op 1 februari 1973, twee weken na het optreden, lag de dubbel-lp Aloha From Hawaii Via Satellite in de winkels. Er was zelfs een quadrafonische persing gemaakt – een vroege versie van surround sound. De opwinding rondom het optreden bracht heel wat platenkopers op de been. Vooral in Amerika. De concertregistratie schoot naar de eerste plaats van de albumlijst, wat tamelijk ongebruikelijk was voor een live dubbelalbum. Het was de eerste keer sinds 1965 dat Elvis Presley met een album een nummer-1 hit schoorde. Uiteindelijk werd Aloha From Hawaii Via Satellite onderscheiden met 5 keer platina, goed voor 5 miljoen verkochte exemplaren.

Splinternieuwe mix

Het zou tegelijkertijd ook de laatste keer zijn dat Elvis Presley bij leven de albumlijst aanvoerde. Aloha From Hawaii Via Satellite werd zijn laatste grote succes. Hij maakte later nieuwe studioalbums, bracht live platen uit en bleef tot zijn allerlaatste snik optreden. Alleen moesten zelfs zijn meest loyale fans toegeven dat Elvis’ manier van leven een steeds grotere tol ging eisen. Op 16 augustus 1977 overleed The King op 42-jarige leeftijd. In de jaren na zijn dood werd er regelmatig teruggegrepen op dit album waarop hij nog een keer had geknald. In 1984 verscheen het op VHS, in 1998 op cd en in 2004 op dvd. Nu, 50 jaar na dato, komt de concertregistratie uit in een nieuwe mix (die het materiaal verdient), o.a. als dubbel-lp en een 3-cd en blu-ray set met allerlei extra’s, zoals opnamen van de repetities. Het zijn opnamen die Elvis Presley laat horen en zien zoals we hem het liefst herinneren: als een zanger van eenzame klasse.