Classic Album: Simon & Garfunkel – Bridge Over Troubled Water

Het alom erkende meesterwerk van het Amerikaanse duo Simon & Garfunkel, Bridge Over Troubled Water, verscheen in 1970 op 26 januari. Ondanks de stroeve onderlinge verhoudingen, lukte het de twee om het beste album uit hun loopbaan te maken. Ook het commerciële succes was immens: zowel het album zelf als het epische titelnummer schoten wereldwijd door naar de eerste plaats van de hitlijsten. Het werd ondanks indrukwekkende verkoopcijfers en de juichende recensies het allerlaatste gezamenlijke album van het tweetal. Een terugblik op een zwaarbevochten zwanenzang.

Het jaar 1968 was goed voor Simon & Garfunkel. In januari had de soundtrack voor The Graduate het licht gezien. De film uit eind 1967 was een blockbuster, waardoor ook het album dat gedragen werd door songs van Simon & Garfunkel een enorm succes werd. In april 1968 verscheen Bookends, een regulier studioalbum dat de jeugd, ouder worden en het verlies van onschuld als een thema had. Het werd alom onthaald als het beste werkstuk van de twee tot dan toe. Het daarvan afkomstige Mrs. Robinson leverde Simon & Garfunkel een nieuwe wereldhit op. Al die wind in de rug zorgde ervoor dat Paul Simon, de componist van de twee, zich heel geïnspireerd voelde. Hij kon niet wachten om aan de opvolger van Bookends te beginnen.

Paul Simon werd echter gedwongen te wachten. Tot zijn niet geringe chagrijn had Art Garfunkel zich verbonden aan de film Catch 22, waarvan de opnamen in de eerste helft van 1969 in Mexico begonnen waren. Die voltrokken zich in een sfeer van totale chaos, waardoor het hele avontuur ook nog eens enorm uitliep. Toen voor de zomer van 1969 eindelijk een studio in Los Angeles geboekt kon worden, waren de onderlinge verhoudingen dan ook danig bekoeld. Toen ze in juni aan de slag gingen, besloot Paul Simon zijn ergernissen echter te onderdrukken. Er moest immers een album gemaakt worden.

Met de hulp van producer van producer Roy Halee werd in een studio in Hollywood een groot deel van dat album opgenomen, waarbij de beste studiomuzikanten van die tijd ter beschikking stonden, o.a. drummer Hal Blaine, bassist Joe Osborn en toetsenist Larry Knechtel – destijds te horen op talloze hits. Het al eerder op single verschenen The Boxer lag al klaar en werd aangevuld met prachtliedjes als So Long, Frank Lloyd Wright, The Only Living Boy In New York en Cecilia. Tekenend voor de al snel opgeklaarde sfeer was dat dit laatste nummer tot stand kwam toen het gezelschap spontaan op allerlei objecten begon te slaan. Voor El Condor Pasa greep Paul Simon terug op een instrumentale passage die hij jaren eerder had gehoord op een lp van het gezelschap Los Incas. Het liet zijn ontluikende liefde voor niet-westerse muziek horen.

Vanaf het begin was Bridge Over Troubled Water echter het sleutelnummer waarin het tijdens de opnamesessies allemaal om draaide. Paul Simon had de basis daarvoor begin 1969 in zijn appartement in New York geschreven. Voor de sfeer en de tekst had het gospelnummer Oh Mary Don’t You Weep van The Swan Silvertones hem een vertrekpunt bezorgd. Vooral de tekstregel ‘I’ll be a bridge over deep water, if you trust my name’ had een gevoelige snaar bij hem geraakt. Toen hij enkele maanden later een vriend een vroege versie voorspeelde, zei hij ‘volgens mij heb ik mijn eigen Yesterday geschreven.’

Ook de basis van dit nummer werd in Los Angeles opgenomen. De sessies werden onderbroken door een korte tournee, waarna de draad in New York weer opgepikt werd. Columbia had het album heel graag voor de feestdagen van 1969 in de winkel willen hebben, maar al snel werd duidelijk dat die deadline niet gehaald zou worden. Paul Simon schreef een extra couplet, daarbij geïnspireerd door zijn toenmalige echtgenote Peggy Harper die de eerste grijze haren bij zichzelf gevonden had (‘sail on silvergirl’). Ook smeedde hij een overweldigend slot, waarmee het nummer de grandeur kreeg van een Richard Harris’ McArthur Park of een van de hits die Phil Spector voor The Righteous Brothers schreef.

In november nam Art Garfunkel de zangpartij op van Bridge Over Troubled Water. Hij realiseerde zich hoeveel er vanaf hing en verzocht Paul Simon thuis te blijven, om zich zo volledig te kunnen ontspannen. Zo zette hij in de Columbia Studio in Manhattan een van de meest hemelse vocale prestaties neer die de popmuziek ooit voortbracht. Met een pianopartij van Larry Knechtel die Bridge Over Troubled Water een gospelachtige allure gaf, zong Art Garfunkel het nummer naar een climax zoals alleen hij dat kon: technisch perfect, zonder ook maar iets tekort te doen aan de emotie.

Het was een van de laatste loodjes in het lange proces. Oude irritaties laaiden weer op toen er nog een allerlaatste liedje voor het album geselecteerd moest worden. De heren zetten de hakken in het zand en vonden uiteindelijk een compromis in Bye Bye Love, een cover van hun oude voorbeelden The Everly Brothers, dat ze tijdens de recente tournee opgenomen hadden. Bridge Over Troubled Water was eindelijk af. Op 26 januari 1970 werd het prijsgegeven aan de wereld.

Het album was een instant succes. In vrijwel alle belangrijke landen stoomde Bridge Over Troubled Water op naar de top van de albumlijsten. Er leefde bij Columbia nog even twijfel of zo’n uitgesponnen compositie als het titelnummer wel geschikt was om op single uit te brengen, maar de kwaliteit van de song gaf de doorslag. Het bleek een gouden greep. Ook de single leverde Simon & Garfunkel een afgetekende nummer 1-hit op. Geheel in lijn hiermee waren de recensies van het album. Bladen en kranten repten van het eerste meesterwerk dat het splinternieuwe decennium voortgebracht had.

Voor de buitenwereld waren Simon & Garfunkel de hoofdpersonen van een muzikaal sprookje waarin alles in goud en platina veranderde. De realiteit was echter anders. Zonder het tijdig te melden had Art Garfunkel zich gecommitteerd aan alweer een nieuwe filmrol, wat opnieuw kwaad bloed zette bij zijn muzikale partner. Er was nog wel tijd voor een nieuwe tournee, maar daarna scheidden hun wegen zich. Ze kwamen elkaar in 1971 alleen weer tegen op een podium om de arm vol Grammy’s op te halen waarmee het album en het nummer overladen werd.

Na het scheppen van een meesterwerk, terwijl de wereld aan hun voeten lag, ging het duo uit elkaar. Achteraf gezien was het onvermijdelijk. Art Garfunkel zag in zijn loopbaan als acteur een manier om een ster te worden zonder dat hij alles te danken had aan Paul Simon. Op zijn beurt was Paul Simon het beu om altijd maar songs te schrijven en daarbij altijd rekening te moeten houden met Art Garfunkel – zijn stem en zijn beschikbaarheid. De breuk was in een opzicht definitief: de twee zouden nooit meer samen een album maken.

Halverwege de jaren zeventig konden ze het nog wel opbrengen om een enkel nummer op te nemen: het mooie My Little Town, dat ze allebei op hun soloplaten zetten. Begin jaren tachtig werd een dappere poging ondernomen om alsnog een gezamenlijk album te maken, maar al snel staken oude irritaties de kop op. Paul Simon wiste vervolgens de bijdragen van Art Garfunkel van de tapes en bracht Heart And Bones als een soloplaat uit. In de decennia die volgden zouden ze elkaar alleen nog op het podium tolereren. Zo groeide Bridge Over Troubled Water uit tot een zwanenzang zonder dat het ooit bedoeld was. De wetenschap dat het album in een sfeer van spanning en frustratie tot stand was gekomen, maakte de artistieke prestatie alleen maar indrukwekkender.