Classic Album: Dolly Parton’s Jolene

Vijftig jaar geleden verscheen het album Jolene van Dolly Parton. Het is een belangrijke fase in haar loopbaan. De Amerikaanse countryzangeres wil op eigen kracht verder, maar blikt met I Will Always Love You nog een keer terug op haar oude leven onder de vleugels van haar collega Porter Wagoner. De troostende ballad wordt een hit, net als het hartverscheurende titelnummer Jolene. Het nieuwe leven van Dolly Parton kan beginnen.

Goede songwriters hebben een scherp oog voor wat er in hun omgeving gebeurt. De indrukken worden opgeslagen, wachtend tot het moment dat ze vertaald kunnen worden naar een liedje. Dolly Parton is zo’n songwriter. Kort nadat ze in 1966 getrouwd is met Carl Thomas Dean merkt ze tijdens een bezoek aan een bankfiliaal dat een roodharige medewerkster opvallend flirt met haar kersverse echtgenoot. In diezelfde periode wordt ze na afloop van een optreden aangeklampt door een jonge fan die graag handtekening van haar wil. Het meisje blijkt Jolene te heten. Heel wat jaren later worden die twee feitjes versmolten tot de klassieker Jolene, een hartverscheurend countrynummer waarin een huisvrouw een jonge vrouw smeekt haar echtgenoot met rust te laten. ‘Jolene, oh, I’m begging of you please don’t take my man.’

Porter Wagoner

Jolene is het titelnummer van het album dat op 4 februari 1974 uitkomt. Het is een allesbepalende fase in de loopbaan van de countryzangeres. Dolly Parton maakt jarenlang deel uit van het muzikale circus van haar oudere collega Porter Wagoner. Ze draaft wekelijks op in zijn tv-shows, samen gaan ze regelmatig op tournee en ze brengen ook platen vol duetten uit. De zangeres vindt dat het tijd geworden is om op haar eigen benen te staan, zowel zakelijk als muzikaal. Jolene – het nieuwe album – moet haar helpen om die belangrijke stap te zetten.

I Will Always Love You

Het afscheid valt haar wel zwaar. De loyale Dolly Parton weet dat ze veel aan Porter Wagoner te danken heeft. Ze voelt zich er schuldig over dat de zanger na haar vertrek wat ontheemd achterblijft. De pijn van dat afscheid probeert ze te verzachten door de troostende ballad I Will Always Love You voor hem te schrijven. Het is, naast het titelnummer, een van de hoogtepunten van het album. Jolene bevat sowieso een collectie sterke songs. Niet alles is nieuw. Een eerdere versie van Early Morning Breeze staat al op haar album Coat Of Many Colours uit 1971. Lonely Coming Down kennen sommige fans ook al als haar bijdrage aan het eerbetoon My Favorite Songwriter, Porter Wagoner, een lp uit 1972.

Uitzondering

Op die ode na zijn alle nummers door Dolly Parton zelf gecomponeerd. In de countrywereld krijgen de sterren vaak songs aangedragen door uitgeverijen of collega’s. Zangeressen die zelf schrijven, vormen helemaal een uitzondering in een tijd waarin mannen het vaak nog voor het zeggen hebben – zeker in de muziekindustrie. Het past echter allemaal in het voornemen van Dolly Parton om voortaan haar eigen weg uit te stippelen. Alles loopt ook volgens plan. Jolene haalt de 6e plaats van de Billboard Hot Country Albums lijst. Er wordt een half miljoen exemplaren van de plaat verkocht. Zowel Jolene als I Will Always Love You worden grote hits. Voor zover het nog nodig is, bewijst Dolly Parton in 1974 daarmee heel best op eigen benen te kunnen staan.

The White Stripes

Het succes van het album echoot lang na. Jolene groeit uit tot een van Dolly Partons meest gecoverde songs. Het wordt opgenomen door uiteenlopende artiesten en groepen als Olivia Newton-John, The White Stripes, Pentatonix, Strawberry Switchblade, Mindy Smith en Miley Cyrus. Het zijn successen die nog overtroffen worden door dat van I Will Always Love You. In 1982 neemt Dolly Parton zelf een nieuwe versie op voor de soundtrack van de film The Best Little Whorehouse In Texas, waarin ze ook acteert, samen met Burt Reynolds. Het wordt prompt een nog grotere hit dan acht jaar daarvoor, met onder anderen een tweede plaats in de Nederlandse Top 40. Een derde versie van I Will Always Love You neemt ze in 1995 op als duet met countryzanger Vince Gill.

Whitney Houston

I Will Always Love You wordt echter pas een alle records verpulverend monstersucces als de Amerikaanse zangeres Whitney Houston haar lenige stembanden erop loslaat. Het nummer is te horen in de blockbuster The Bodyguard uit 1992. De bijbehorende soundtrack wordt een van de best verkochte popalbums aller tijden. Whitney Houston’s versie van I Will Always Love You wordt in november dat jaar op single uitgebracht. Het nummer knalt wereldwijd naar de eerste plaats van de hitlijsten en is daar weken – soms maanden – niet weg te branden. Het wordt met 24 miljoen verkochte singles zelfs de grootste hit aller tijden voor een vrouwelijke artiest. En dan te bedenken dat Dolly Parton zowel I Will Always Love You en Jolene op dezelfde dag schrijft, tijdens een paar verloren, maar welbestede uurtjes.

Elvis Presley

Het succes had mogelijk nog groter kunnen zijn. In 1974 lijkt het er even op dat Elvis Presley een versie van I Will Always Love You op wil nemen. Zijn belangstelling is gewekt door het origineel waarmee Dolly Parton dat jaar een hit scoort. Zoals wel vaker gebeurt als er iets moois dreigt te ontstaan, gooit Elvis’ manager Colonel Parker roet in het eten. Hij meldt de zangeres dat als Elvis Presley een nummer covert het een goed gebruik is dat de componist de helft van de rechten afstaat. Dolly Parton wijst het voorstel af, zich realiserend dat dit niet te rijmen is met haar nieuwe, onafhankelijke leven. Het is een beslissing waar ze wel mee worstelt, erkent ze jaren later. ‘Ik heb de hele nacht gehuild. Het was zo vreselijk. Mijn god…het was wel Elvis natuurlijk. Alle andere mensen verklaarden me voor gek, maar iets in mijn hart zei me: nee, niet doen. Ik gaf dus niet toe. Hij heeft het dus niet opgenomen. Later kwam die versie van Whitney Houston uit en toen verdiende ik genoeg om heel Graceland te kopen.’