Alles over Pearl Jam

Samen met Nirvana, Alice In Chains en Soundarden hoort Pearl Jam bij de grote vier van de grunge. Begin jaren 90 wordt vanuit Seattle de popmuziek door elkaar geschud door deze nieuwe generatie gitaarbands. Van het viertal overleeft alleen Pearl Jam ongeschonden die turbulente periode. 

Het duurt even voor de wereld overtuigd raakt van de kwaliteiten van Pearl Jam. De eerste stappen worden snel gezet. De band komt in 1990 bij elkaar. Leden doen eerder ervaring op in groepen als Green River en Mother Love Bone die – met een handvol andere acts – de basis leggen voor de later zo succesvolle Seattle-sound. In de zomer van 1991 ligt het Pearl Jam debuut Ten al in de winkel. Het vliegt bepaald niet uit de schappen. Aan de muziek ligt het niet, 1991 is een jaar waarin sowieso al enorm veel goede platen uitkomen. Een greep: het ‘black album’ van Metallica, Out Of Time van REM, Nevermind van Nirvana, de twee Use Your Illusion delen van Guns N’ Roses, Badmotorfinger van Soundgarden en Achtung Baby van U2. Kortom, de concurrentie is moordend.

Alive

Pearl Jam laat het er niet bij zitten en stort zich op een intensief tourschema. Zo gaat het balletje toch rollen. Zoals in Nederland, waar de band in juni 1992 een inmiddels legendarisch optreden op Pinkpop geeft. Ook elders in de wereld maakt Pearl Jam indruk met de intense shows, met als middelpunt de charismatische zanger Eddie Vedder. De singles Alive, Even Flow en Jeremy worden hits. Aan het eind van het jaar wordt het album overladen met awards. Uiteindelijk worden er alleen in Amerika al 13 miljoen exemplaren van Ten verkocht. Een indrukwekkend aantal dat nog altijd oploopt.

De band neemt met het in 1993 met Vs. zonder al te veel moeite de hobbel die ‘het altijd lastige tweede album’ heet. Het verkoopt niet zo explosief als het debuut, maar de kwaliteit van de songs maakt duidelijk dat Pearl Jam een blijvertje is. De band worstelt juist met andere facetten van het artiestenleven, zoals de prijs van concerttickets en de dwingende wetten van de muziekindustrie wat betreft promotie en marketing. Pearl Jam weigert lang om clips te maken, doet zo weinig mogelijk interviews en kruist in Amerika de degens met Ticketmaster.

Foto: Gie Knaeps 

Nirvana

Het vindt allemaal zijn weerslag op het album Vitalogy, dat in 1994 uitkomt. Het is ook het jaar waarin Kurt Cobain een einde aan zijn leven maakt. Het bezegelt definitief het lot van Nirvana en velen ervaren dit als het einde van het grunge tijdperk. Veel kleinere bands uit Seattle en omstreken worden in de periode daarna dan ook als hete aardappelen gedropt door de platenmaatschappijen. Het is een kaalslag die Pearl Jam als een van de weinigen glansrijk doorstaat. De band vervolgt zijn weg met het experimentele No Code en het vertrouwd rockende Yield. Tijdens de daaropvolgende tournee debuteert Matt Cameron, sindsdien de vaste drummer van de band.

Over de personeelszaken van Pearl Jam gesproken: bij andere rock bands is het vaak een komen en gaan van muzikanten – al dan niet met slaande deuren. Vergeleken daarbij is Pearl Jam een oase van broederlijke rust. Behalve de ‘nieuwkomer’ Cameron bestaat Pearl Jam sinds 1990 uit Eddie Vedder, de gitaristen Stone Gossard en Mike McCready en bassist Jeff Ament. Een vriendenclub. Die stabiliteit heeft ongetwijfeld geholpen om alle stormen te doorstaan.

Roskilde

Zoals die van 2000, als tijdens het optreden van de band op het festival van Roskilde in Denemarken negen bezoekers omkomen in het gedrang. De band is vanzelfsprekend erg geschokt en overweegt om te stoppen. Het vijftal gaat toch door, mede dankzij de bemoedigende woorden van Pete Townshend. Hij maakt jaren eerder met zijn band The Who in Amerika een soortgelijke tragedie mee. Verschillende songs op het volgende album Riot Act uit 2002 blijken geïnspireerd op die gebeurtenissen in Denemarken, zoals I Am Mine, Love Boat Captain en Arc.

In 2006 verschijnt een titelloos album waarop Pearl Jam teruggrijpt op het ambachtelijke geluid van de eerste platen. Er volgen meer albums, zoals Backspacer en Lightning Bolt. De leden wagen zich ook aan uitstapjes onder eigen naam. Eddie Vedder heeft in 2007 bijvoorbeeld veel succes met zijn soundtrack voor de indrukwekkende film Into The Wild. De band handhaaft zich ondertussen als een onaantastbare live attractie, die nog altijd schittert op festivals en in stadions. In 2017 wordt de band opgenomen in de Rock and Roll Hall of Fame, meteen het eerste jaar dat Pearl Jam daarvoor in aanmerking komt. De band wordt geïntroduceerd door de Amerikaanse talkshow host David Letterman.

* (tekst loopt door onder de video)

Fanclub

De relatie met de fans blijft al die jaren ook hecht, een van de andere pijlers onder het succes van Pearl Jam. Speciaal voor de leden van de fanclub worden unieke releases uitgebracht. Zoals de band vanaf het jaar 2000 ook optredens opneemt en aanbiedt; eerst als cd’s, later als downloads. In mei 2022 krijgen de leden van de fanclub zelfs digitaal toegang tot 200 complete optredens, met meer van 5400 tracks. Er is ook nieuw materiaal in aantocht. Eddie Vedder werkt al eerder met muzikant en producer Andrew Watt, die dit jaar ook veel waardering oogst dankzij zijn bijdrage aan het veelgeprezen The Rolling Stones album Hackney Diamonds. Hij is inmiddels ook gestrikt om de nieuwe plaat van Pearl Jam te produceren, die ergens in 2024 uit moet komen. Het einde van Pearl Jam lijkt nog lang niet in zicht.

(Selectieve) Discografie:

Albums die je niet links mag laten liggen

Ten (1991)
Vs. (1993)
Vitalogy (1994)
No Code (1996)
Yield (1998)
Binaural (2000)
Riot Act (2002)
Pearl Jam (2006)
Backspacer (2009)
Lightning Bolt (2013)
Gigaton (2020)

Live albums:

Live on Two Legs (1998)

Compilaties:

Rearviewmirror (Greatest Hits 1991–2003) (2004)

Topsingles:

Alive (1991)
Even Flow (1992)
Jeremy (1992)
Oceans (1992)
Go (1993)
Animal (1993)
Daughter (1993)
Dissident (1994)
Spin the Black Circle (1994)
Not for You (1995)
Merkin Ball(1995)
Who You Are (1996)
Given to Fly (1997)
Last Kiss (1999)
Light Years (2000)
The Fixer (2009)
Just Breathe (2009)
Mind Your Manners (2013)
Sirens (2013)
Lightning Bolt (2013)

TV Shows:

MTV Unplugged (1992)

Docu/Film:

Pearl Jam Twenty (2011)

Podcast:

Boek:

Long Road – Pearl Jam and The Soundtrack of A Generation, door Steven Hyden